بررسی کانی شناسی و ژئوشیمی کانسار آهن ظفرآباد استان کردستان، با تا?کید بر کانی مگنتیت

کانسار آهن ظفرآباد در 12 کیلومتری شمال غربی شهرستان دیواندره و در حاشیه شمالی زون آذرین- دگرگونی سنندج- سیرجان واقع شده است. سنگ های دگرگونی (کالک شیستی) و آهکی پیکره ی اصلی سنگ های رخنمون یافته در منطقه را تشکیل می دهند. بر اساس مشاهدات صحرایی و مطالعه مقاطع میکروسکوپی، عملکرد تکتونیک در این منطقه را می توان به صورت یک پهنه ی بُرشی شکل پذیر در نظر گرفت. مطالعات تکتونیکی حاکی از آن است که همزمان با حرکات مهم گسلی، دگرگونی دینامیکی رخ داده است. اثرات ناشی از این نوع دگرگونی بیشتر در مقیاس میکروسکوپی و به صورت حضور ساختارها و فابریک های میلونیتی مشاهده می شود. این زون گسله به عنوان یک کانال، نقش اصلی در تمرکز ماده ی معدنی در محدوده ی مورد مطالعه را داشته است. بر اساس مطالعات کانه نگاری، مگنتیت کانه ی اصلی این کانسار است. عمده ترین بافت هایی که در این مگنتیت ها دیده می شود بافت های توده ای، کاتاکلاستی (برشی)، مارتیتی و جانشینی است. پیریت نیز فـاز سولفیدی غالب در این کانسـار است که به سه صـورت بی شکل(py1)، خودشکل(py2) و رگه ای(py3) مشاهده می شود. از جمله کانی های دیگری که همراه با مگنتیت به چشم می خورند می توان به هماتیت، کالکوپیریت، اسفالریت، کوولیت و مالاکیت اشاره کرد. بررسی های آماری داده های زمین شیمیایی نشان می دهد که بیشترین همبستگی fe2o3 با mno و co بوده و همبستگی مثبت کمی با v دارد. آهن با سایر اکسیدهای اصلی همبستگی منفی نشان می دهد. همبستگی fe2o3 با cr، ni، ti و zn نیز منفی می باشد. مطالعه توزیع عناصر نادر خاکی نشان می دهد که کانسنگ ظفرآباد از نظر rees چندان غنی نمی باشد. نمودارهای عنکبوتی رسم شده یک سیر نزولی و یکنواخت را همراه با آنومالی های خاصی از eu و ce نشان می دهد. تهی شدگی eu در نمونه های مگنتیتی این کانسار می تواند مرتبط با تبلور بخشی پلاژیوکلاز در ماگمای اولیه ی مرتبط با کانه زایی باشد، در حالیکه افت ce در نمونه ها می تواند نشانه اکسید شدن ce+3 به ce+4 و خروج آن از محیط و عدم حضور نسبی آن در ساختمان مگنتیت باشد. بر اساس نسبت های عناصر جزئی نمونه های کانسنگ مگنتیتی که جهت تمایز انواع کانسارهای آهن ارائه شده اند کانسار ظفرآباد در محدوده ی کانسارهای اسکارنی قرار می گیرد. همچنین مقایسه الگوی توزیع عناصر نادر خاکی مگنتیت های ظفرآباد با انواع مختلف کانسارهای آهن نشان می دهد که عناصر نادر خاکی در ظفرآباد شباهت بیشتری به این نوع از کانسارها دارد. تحلیل پارامترهای محاسبه شده برای rees نشان می دهد که سیالات گرمابی موثر در کانه زایی عمدتاً منشا? ماگمایی داشته و طی فرآیندهای تفریق و تبلور توده های آذرین عمقی به صورت یک فاز سیال آهن دار تشکیل و تزریق آن درون سنگ های کربناتی پیدایش اسکارن آهن دار را به دنبال داشته است.